İlk sosyologlardan Saint Simon'a göre nasıl madde genel geçer fizik kurallarına bağlı ise sosyologlar da toplumlar için geçerli nesnel kanunları ortaya çıkartacaklar ve toplumsal olaylar önceden kestirilebilir olacaktı. Yüz derecede suyun kaynaması gibi örneğin, bir yerde ayaklanma çıkmasını istiyorsanız gerekli şartları sağlamanız yeterli olacak, toplum mühensileri toplulukları istedikleri gibi şekillendirebilecekti.
İlk dönem pozitivist sosyologların buna benzer tezleri ortaya atmalarının üzerinden yaklaşık 200 yıl geçti. Sosyologlar henüz genel geçer toplum kurallarını ortaya çıkaramamışlardı. Ancak bir anda devasa bir toplum mühendisliği projesi olarak ortaya atılan Büyük Ortadoğu Projesi uygulamaya geçirildi. Onlarca ortadoğu ülkesinin sınırları değişecek denilerek "Arap Baharı" adı altında planlar uygulanırken herkes "acaba" demeye başlamıştı, acaba toplum mühendisleri planlı bir şekilde toplumsal grupları manipüle edilebilmenin ve toplumları şekillendirmenin yollarını mı bulmuşlardı?
Cevabı Esed verdi, "hayır"... İnsan toplulukları bir madde gibi genel geçer kurallara bağlı değildir, "siz her türlü planı yapsanız da biri çıkar ve tüm planlarınızı altüst edebilir" dedi.
Üzgünüz Saint Simon, belki başka "bahar"a.
